

vlnr. Hans Uytenbogaardt, Lieske Keuning, Henk Schoon, scheidend voorzitter mgr. Joris Vercammen
Marcel Sarot,, Hans Kronenburg, Henk Gols, Wim van den Dool,
Hans Burger en voorzitter Idelette Otten
Studiemiddag OFK vrijdag 30 januari, n.a.v. de Notitie ‘Tot heil van heel de werkelijkheid’, bijdrage aan het oecumenisch gesprek over de sacramentaliteit van de kerk.
Het auditorium van het Catharijne Convent was met ruim 40 mensen goed gevuld.
Voorzitter Idelette Otten stelde de forumleden bij aanvang nog even voor aan de zaal en zette in het bijzonder Joris Vercammen (Emeritus aartsbisschop van de OKKN) in het zonnetje. Hij heeft aan de wieg gestaan van ons Forum en van het appel dat op 3 november 2012 werd gepresenteerd. Tot 2023 hebben we ons onder zijn leiding kunnen wijden aan Studie, Reflectie en Spirituele uitwisseling. Hij legde een katholiek fundament onder onze theologische bezinning en vroeg aandacht voor de spirituele dimensie van de katholiciteit. Met het neerleggen van het voorzitterschap heeft hij ook afscheid genomen van het Forum.
We moesten ook afscheid nemen van Theodoor van der Voort, die helaas niet aanwezig kon zijn. Deze aartspriester van de Russisch Orthodoxe parochie in Deventer heeft ook jarenlang een positieve en onmisbare bijdrage geleverd aan ons Forum. Onmisbaar omdat men hem ook het geluid van de oosterse orthodoxie werd gehoord. Hopelijk zal er voor hem een opvolger gevonden worden.
Vervolgens kwamen er vier inleiders aan het woord met elk een eigen reactie op onze notitie, inmiddels gepubliceerd in Kerk en Theologie 2024, jaargang 75, no.4.
Als eerste Michael Bakker, rector van het St. Irenaeus Orthodox Theologisch Instituut aan de Radboud Universiteit van Nijmegen en aartspriester van de Orthodoxe gemeente in Amsterdam. Zijn reactie was getiteld: De kerk als ikoon van God, het universum en de mens.
Daarna sprak Matthijs Ploeger, rector van het oud-katholiek Seminarie, docent systematische theologie, docent liturgiek en priester. Hij sprak over Kerk als sacrament: een conceptuele en een existentiële vraag.
Na een pauze volgde Dorottya Nagy, hoogleraar Theologie en Migratie. Zij leidt mede het PTHU Centre for Theology and Christianity Worldwide en is voorzitter van de Central and Eastern European Association for Mission Studies plus predikant van de Lutherse Kerk. Zij zal spreken over Sacramentaliteit en ecclesiologie: een theologisch-missiologische respons.
Tenslotte deelde Peter Demey, hoogleraar aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen te Leuven inzichten uit de redactiegeschiedenis van de lijnen over ‘kerk als sacrament’ in Lumen Gentium 1 en het verschil tussen redactiegeschiedenis en receptiegeschiedenis.
Onder leiding van Marcel Sarot was er een paneldiscussie en Andreas Wöhle sloot de middag zingend af met de voorzang van When we sing, we pray twice. When we sing, we are one. Allen stemden met vreugde in.
In het jaar waarin we Nicea gedenken was deze middag de eenheid en de katholiciteit van de kerk hoorbaar, zichtbaar en voelbaar.
DE KERK - EEN SACRAMENT?
Studiemiddag Oecumenisch Forum voor Katholiciteit
De vraag of de kerk een sacrament is, roept vanouds veel discussie op in de oecumene, met name in het gesprek tussen Rome en de Reformatie. Hoe komt dat? Omdat mensen aanvoelen dat het hier niet om een theoretisch-dogmatische kwestie gaat, maar om de existentiële vraag: kan ik erop vertrouwen dat mijn kerk in haar spreken en handelen doorzichtig is tot op Gods bedoelingen? Anders gezegd: wordt er in mijn kerk iets zichtbaar van God?
Met name in een tijd waarin iedere keer weer nieuwe misbruikschandalen in de kerk aan het licht komen lijkt de uitspraak dat de kerk ‘teken en instrument van Gods genade is’ een aanfluiting. Maar niet alleen daarom, ook om andere redenen zien we om ons heen dat de kerk voor veel mensen betekenisloos geworden is, getuige de vele kerksluitingen en kerkverlatingen. Wat stelt de kerk eigenlijk (nog) voor?
Het is die vraag, die het Oecumenisch Forum voor Katholiciteit aan de orde stelt in zijn pas verschenen notitie Tot heil van heel de werkelijkheid – bijdrage aan het oecumenisch gesprek over de sacramentaliteit van de kerk. Daarin wordt gezocht naar een eerlijk en breed gedragen oecumenisch antwoord op de vraag wat vandaag de dag de sacramentaliteit van de kerk zou kunnen betekenen.
Naar aanleiding van de publicatie van deze notitie in het tijdschrift Kerk en Theologie organiseert het Oecumenisch Forum voor Katholiciteit op vrijdag 31 januari a.s. een studiemiddag. Vier theologen zullen op de notitie reageren: Dr. Michael Bakker (orthodox), Dr. Mattijs Ploeger (oud-katholiek), Dr. Peter de Mey (rooms-katholiek) en Dr. Dorottya Nagy (protestant). De middag wordt besloten met een paneldiscussie.

Datum: 31 januari 2025, 13.30 – 17 uur
Locatie: Aula Catharijneconvent, Lange Nieuwstraat 38, Utrecht
Aanmelding en kosten: € 10 bij vooruitbetaling op rekening NL58 INGB 0006 4896 34 t.n.v. Oecumenisch Forum voor Katholiciteit, o.v.v. ‘studiemiddag’.
Meer informatie: www.forumkatholiciteit.nl en het tijdschrift Kerk en Theologie, jrg 75.4 (2024), 411- 440.